Maar laten we ook de positieve aspecten van het nieuwe kabinet benoemen. Met Mark Rutte heeft Nederland een frisse jeugdige premier die vol enthousiasme aan de slag gaat. En wie had gedacht dat de VVD zo kort na de interne strijd om de macht tussen Rita Verdonk en Mark Rutte voor het eerst in haar bestaan een premier naar het torentje mocht afvaardigen? En na een demissionaire periode van ruim zeven maanden is het goed dat er weer een nieuw team aan de start staat. Met nieuw en fris beleid. Hoewel?

Gehoopt werd dat onze jonge premier zou afrekenen met de taboes uit het verleden, en daarbij oog zou hebben voor de toekomst. Een weg uit de crisis, een oplossing voor de woningmarkt, een duurzaam beleid en meer aandacht voor het onderwijs. En dan de presentatie van het coalitieakkoord. De premier kondigde in zijn eerste debat aan dat het kabinet bij zichzelf begint met bezuinigen. Dat houdt in zeven bewindspersonen schrappen. Maar begint het kabinet wel daadwerkelijk bij zichzelf?

Eén van de eerste besluiten die het kabinet nam, gaf al aan waar de prioriteit ligt: er werd 400 miljoen euro bezuinigd op ontwikkelingssamenwerking. Dat dit effectiever kan, prima, maar waarom dit zo enorm terugschroeven in plaats van te beginnen het efficiënter te maken? Waarom bezuinigen op onze naasten op deze wereld en wel investeren in 500 ‘animal cops’? Waarom wel inzetten op het ‘veiliger maken van onze samenleving’ door meer agenten en ondertussen de maximumsnelheid op snelwegen verhogen tot 130 km/uur, wat 15 doden per jaar oplevert volgens een recent onderzoek. Wat een wrange tegenstellingen! Maar wat doet het kabinet aan de grote problemen? Het pensioenstelsel? Het onderwijs? De woningmarkt? Duurzaamheid?

Om tot een langdurig gezond pensioenstelsel te komen, staan alle politieke jongerenorganisaties achter de verhoging naar 67 jaar. En niet alleen de politieke jongerenorganisatie staan voor deze hervormingen, ook een aanzienlijk gedeelte van de politiek partijen ziet de noodzaak van de verhoging. Maar helaas luistert het kabinet naar de vakbonden, waar een hoog ‘ouder gehalte’ het voor het zeggen heeft. Juist een generatie die minder last heeft van de verhoging naar 67. In plaats daarvan wordt er slechts tot 66 jaar doorgewerkt. Het probleem wordt dus doorgeschoven.

Ook het onderwijs komt er schraal vanaf. Er wordt geen cent extra in geïnvesteerd. Er wordt alleen flink gekort op studenten, en het geld wat daarmee verdiend wordt moet dan als kwaliteitsimpuls terugvloeien naar het onderwijs.

De woningmarkt blijft op slot door behoud van de overdrachtsbelasting en we blijven de vermogenden spekken met hypotheekrente. Beter zou zijn de hypotheekrente af te toppen bij een bepaalde huisprijs en de overdrachtsbelasting af te schaffen. Nu blijven de problemen van doorstroming voortbestaan.

Dan de duurzaamheidparagraaf. Althans, de alinea over duurzaamheid, want meer is het niet. Het kabinet heeft de eerder gestelde ambitie om te streven naar 30% CO2-reductie in 2020 verlaagd naar het Europees afgesproken minimum van 20%. En wat gaat het kabinet doen aan de ‘verduurzaming’? Het gaat alle aanvragen voor nieuwe kerncentrales die voldoen aan de vereisten inwilligen. En de enige investering die men doet in opwekking van duurzame energie komt als ‘extra opslag’ op de energierekening. Het kabinet heeft mooie woorden over het openbaar vervoer en haar functie, maar als je naar de onderliggende financiën kijkt, worden er amper investeringen hierin gedaan. En dat is precies het probleem van kabinet Rutte-Verhagen. Mooie woorden, maar slechte financiële daden.

In het debat sprak Rutte van een handreiking naar de oppositie. Een broodnodige handreiking, want op de onderwerpen waar ze geen gedoogsteun met de PVV hebben afgesproken, hebben CDA en VVD ook de steun van minimaal 24 andere zetels nodig. En het was dan ook zeker bijzonder te noemen dat er na het debat over de regeringsverklaring maar liefst zes moties zijn aangenomen. Toch verwoorde André Rouvoet de handreiking wel treffend toen bleek dat op veel punten CDA en VVD weigerden de oppositie tegemoet te komen. Rouvoet tegen Rutte: ‘Normaal geef je een vinger en neemt men een hand. U geeft een hand en we houden nog geen vinger over’.

Het is te hopen dat het kabinet komende tijd op een constructieve manier toenadering zoekt naar de oppositie en zich laat inspireren het weinig ambitieuze regeerakkoord gedurende het traject bij te stellen en de jongeren te laten zien dat dit kabinet er ook voor hen is. Grote hervormingen op de woningmarkt en de AOW-leeftijd en ambitieuze duurzaamheidsdoelen! Want is het niet mooi om de samenleving zo goed mogelijk door te geven aan de jongere generatie?

Deze column is geschreven door Robert Heij (voorzitter PerspectieF) en verscheen op 12 november 2010 in het Christelijk Weekblad.