De huidige Wet op de kansspelen is gedateerd en er zijn verschillende wetsvoorstellen en -ontwerpen aanhangig om hierin verandering te brengen. Hierbij kan gedacht worden aan een vergunningstelsel voor kansspelen via internet, de installatie van een kansspelautoriteit en zelfs een opheffing van het huidige monopolie dat de Staat op de markt van kansspelen heeft. De VVD pleit voor “vrijheid waar het kan” en “ bescherming waar het moet.” Het is echter de vraag of vrijheid wel mogelijk is op dit terrein en of er wel voldoende bescherming geboden kan worden.

Het restrictieve gokbeleid in Nederland heeft een aantal grondslagen. Zo is het gericht op het voorkomen van kansspelverslaving, bescherming van de consument en het tegengaan van criminaliteit en illegaliteit. De wettelijke regelingen zijn gecodificeerd in de Wet op de kansspelen. Deze wet biedt echter geen waarborgen tegen vele nieuwe vormen van gokken, zoals gokken op het internet. De wet is dus lacuneus, waardoor regulering op dit soort gebieden onvermijdelijk lijkt. De VVD is een voorstander van de liberalisering van de kansspelenmarkt, waarbij het monopolie van de Staat wordt afgeschaft en middels vergunningen aan een aantal bedrijven wordt overgedragen. De kansspelautoriteit krijgt de rechtsmiddelen en bevoegdheden om controlerend en handhavend op te treden. In het licht van de veranderingen wordt er gesproken van de ‘modernisering’ van het beleid. Wat deze modernisering echter inhoudt, is onduidelijk. De Tweede Kamer is verdeeld over de mogelijke wijzigingen – zelfs een enkele regeringsfractie. Zo stelt het CDA: “modernisering prima, verregaande liberalisering no way”.

De voorstanders van de liberalisering van de kansspelenmarkt dragen verschillende argumenten aan. Zo moet liberalisering leiden tot meer concurrentie op de markt. Zo pleiten meerdere partijen voor de liberalisering van het internetgokken, een segment waarin Nederland een zevende plaats inneemt in Europa.  Daarnaast wordt Nederland volgens de voorstanders gedwongen om mee te bewegen met Europa, omdat anders inbreukprocedures vanuit Europa verwacht kunnen worden. Volgens hen is er geen ruimte meer om per kansspelsoort maar één vergunning te verlenen. De vergaande beperkingen in de Wet op de kansspelen moeten worden losgelaten stellen zij. Ten slotte hamert de VVD voortdurend op het aambeeld van de eigen verantwoordelijkheid: men is in staat om verantwoorde keuzes te maken. Kan een gokverslaafde dit echter nog wel?

De tegenstanders van de liberalisering van de kansspelenmarkt beweren echter dat liberalisering niet het te bewandelen pad behoort te zijn. De ChristenUnie meent dat Nederland helemaal niet hoeft mee te bewegen met Europa. Door de teugels aan te trekken kan het restrictieve beleid gehandhaafd blijven. Meebewegen is volgens deze partij geen verplichting, maar een keus. De PvDA voegt daar aan toe dat, hoewel zij niet geheel tegen het voorstel is, liberalisering de kans op meer verslaafden verhoogt als meer mensen zullen gaan gokken. Dit zal de doos van Pandora openen, volgens de SP.  Nieuwsuur stelde vorige maand dat alleen al de internetgokbranche ongeveer 80.000 gokverslaafden kent. Een toename van deze aantallen, zal meer vragen van de zorgsector, met alle gevolgen van dien. Bovendien menen verschillende opponenten dat het huidige handhavingsbeleid te zwak is. Zo heeft in 2009 het Openbaar Ministerie nog een aantal zaken tegen illegale goksites geseponeerd, omdat er niets aan gedaan kon worden. De invoering van de kansspelautoriteit moet deze problemen zien te verhelpen door deze autoriteit toe te rusten met een bestuursrechtelijk handhavingsinstrumentarium. Het is echter de vraag of dan het probleem wel opgelost zal worden.

Aan het begin van dit artikel werd gevraagd of meer vrijheid op de markt van kansspelen wel mogelijk is en of er wel voldoende bescherming geboden kan worden. De VVD pleit volgens mij voor “vrijheid waar het niet kan” en “geen bescherming waar het moet.” Liberalisering heeft sterk nadelige consequenties, zoals de zeer waarschijnlijke toename van het aantal gokverslaafden. De zorgsector is al overbelast en dan zouden er zelfs nog meer patiënten bijkomen. Daarnaast is het evident dat er nu al sprake is van een handhavingstekort. Het is maar zeer de vraag of een kansspelautoriteit het handhavingsprobleem wel weet op te lossen. Ik betwijfel het. Zo lijkt het geen reële optie om de markt te liberaliseren. Heel mooi dat er veel geld mee verdiend kan worden, maar niet alle burgers zijn in staat om hun eigen verantwoordelijkheid te nemen. Liberalisering is dus geen oplossing, maar wordt met dit beleid, een nieuw probleem.