Sociaal leenstelsel en solidariteit
De student leent geld van de overheid tegen een sociale rente, met als gevolg een enorme studieschuld. Voorstanders van deze wetgeving zijn van mening dat niet iedereen mee hoeft te betalen voor de studie van een ander. Zo hoeft de slager niet mee te betalen aan de studie van de dokter. Maar we kunnen deze redenering ook omdraaien door te zeggen dat het huidige stelsel, studiefinanciering, de zoon van de slager wel in staat stelt om te studeren. Dit is de kern van het huidige stelsel, namelijk het solidariteitsbeginsel.

Nadelen sociaal leenstelsel
De studiefinanciering is een stelsel dat iedereen in staat stelt om te gaan studeren. Het hoger onderwijs is nu voor iedereen financieel toegankelijk. Wanneer het sociaal leenstelsel ingevoerd zal worden, zullen er drempels opgeworpen worden om te gaan studeren. Studeren zal weer een zaak worden van de welgestelde kringen. Het fundamentele recht op toegankelijkheid van het hoger onderwijs mag nooit en te nimmer worden opgeheven. Tot de spijt van PerspectieF gaat het wel hard die kant op. “Als de basisbeurs wordt afgeschaft, blijven 20.000 aankomende studenten weg”, zo waarschuwde de HBO-raad aan het begin van het collegejaar 2012-2013 [1].  Ook de gegevens van het CPB stellen dat wanneer privé-kosten voor studeren stijgen het aantal studenten zal gaan dalen.

Studenten kunnen toch gemakkelijk na hun studie, wanneer zij een baan hebben, de studieschuld afbetalen? Deze vaak genoemde tegenwerping berust op een misverstand. Studenten die bijvoorbeeld een sociale studie volgen, hebben vaak een zeer kleine kans om snel (binnen anderhalf jaar) aan een baan te komen. Als ze al een baan hebben, komt het maandsalaris in de meeste gevallen nauwelijks tot niet boven het gemiddelde uit, was te lezen in Elsevier [2].  Deze groep studenten blijven dus jaren met een studieschuld zitten, die de student als starter op de woningmarkt tevens nog wat problemen kan geven.

Alternatief voor het sociaal leenstelsel
Kunnen we dan op de huidige voet verder? Mogen we wat van de studenten verwachten? Jazeker, inzet tot studeren moet de hoofdactiviteit zijn. De langstudeerboete is een middel om studeren te reguleren. Het sociaal leenstelsel is echter een barrière tot studeren en niet toekomstbestendig. Het maken van schulden tot norm is een verwerpelijk principe. Voor PerspectieF is het solidariteitsprincipe essentieel om de toegankelijkheid van het hoger onderwijs te waarborgen. Het sociaal leenstelsel zet dit onder druk. PerspectieF wil dan ook graag het tegengeluid laten horen. Een realistisch tegengeluid tegenover symboolpolitiek van dit kabinet!

Wil jij meedenken over het hoger onderwijs? Mail dan naar onderwijs@perspectief.nu